Space Oddity Bowie: Viaxe á alma

Verán de 1969. A humanidade estaba a piques de pisar a Lúa, contendo a respiración colectiva ante a pantalla en branco e negro que prometía un futuro de exploración e marabilla. E xusto nese intre de febre espacial, un mozo artista británico chamado David Bowie, ata entón un cúmulo de intentos e estilos sen un éxito claro, lanzou unha canción que parecía escrita para ese preciso momento, pero que agochaba unha profundidade moito máis alá da carreira espacial. Comezaba cunha guitarra acústica, unhas palabras case faladas – «Ground Control to Major Tom…» – e un retrouso que se che cravaba na alma.

Space Oddity non era só unha canción sobre un astronauta; era unha pequena ópera de cinco minutos sobre a ambición, a alienación, a beleza aterradora do descoñecido e a fraxilidade da conexión humana. Era a crónica dunha viaxe cara ao exterior que se convertía nunha deriva cara ao interior, encapsulando a euforia e a ansiedade dunha época, pero tamén tocando unha corda intemporal de soidade existencial. E así, mentres o mundo miraba cara arriba, Bowie convidábanos a flotar con el nunha lata de folla de flandres, moi por riba do mundo, onde o planeta Terra era azul e non había nada que facer.

Do folk psicodélico á órbita sonora

Pero toda odisea precisa dun punto de partida: quen era Bowie antes de subir á súa primeira nave sonora? David Bowie en 1969 era un artista en busca de si mesmo. Probara o folk, o pop psicodélico, o R&B, ata a mímica con Lindsay Kemp, pero o éxito esquivábao. Space Oddity non xurdiu do baleiro; estaba conectada co interese de Bowie polo budismo, a ciencia ficción e, moi notablemente, co impacto visual e filosófico da película 2001: Unha Odisea do Espazo de Stanley Kubrick, estreada o ano anterior. Bowie admitiu que a imaxe do astronauta flotando no espazo no filme de Kubrick foi unha inspiración directa.

A canción foi escrita e gravada nun momento de intensa expectación global pola misión Apollo 11. Aínda que a BBC inicialmente dubidou en emitila antes da aluaxe por medo a que fose de mal agoiro se algo fallaba, a súa publicación coincidiu case perfectamente co evento, catapultándoa ao éxito no Reino Unido e converténdose na primeira tarxeta de visita de Bowie para o gran público.

Un son de outro planeta: o traballo de produción

Curiosamente, Tony Visconti —colaborador clave de Bowie— rexeitou producir  Space Oddity  por considerala oportunista. A tarefa pasou así a Gus Dudgeon (quen logo traballaría extensamente con Elton John) que sería crucial para elevar a canción máis aló dunha simple balada folk. Dudgeon soubo ver o potencial cinematográfico da composición e vestiuna cun arranxo que medraba en intensidade e textura. Utilizou o Mellotron (un teclado que reproducía sons pregravados de instrumentos orquestrais) para crear esas atmosferas espaciais e etéreas, engadiu cordas reais para darlle dramatismo, e incorporou o peculiar son do Stylophone (un pequeno sintetizador de peto que se tocaba cun lapis óptico), que lle daba un toque futurista e case infantil.

O resultado foi unha produción que equilibrou a intimidade acústica coa grandeza orquestral, creando a banda sonora perfecta para a odisea do Maior Tom.

Anatomía sonora dunha deriva existencial: A viaxe do Maior Tom

Space Oddity é unha clase maxistral de narrativa musical. A súa estrutura segue perfectamente a historia que conta, utilizando a dinámica e a instrumentación para subliñar cada etapa da viaxe e do drama.

Comeza coa intimidade da guitarra acústica e a voz case neutra de Bowie establecendo a comunicación: «Ground Control to Major Tom». Escoitamos as instrucións, a conta atrás («Ten, Nine, Eight…»). A música é expectante, funcional, coma a propia comunicación técnica. A entrada do baixo e a batería marca o lanzamento («Liftoff!»), e a canción empeza a coller corpo.

A medida que o Maior Tom alcanza a órbita, a música expándese. Entran o Mellotron e as cordas, creando unha sensación de marabilla e inmensidade. A voz de Bowie vólvese máis expresiva, transmitindo a emoción do astronauta ao contemplar a Terra dende o espazo: «For here / Am I sitting in a tin can / Far above the world / Planet Earth is blue / And there’s nothing I can do».

Hai unha mestura de éxtase visual e unha primeira insinuación de impotencia ou distancia insalvable. O diálogo con Control Terrestre continúa, felicitándoo polo éxito («You’ve really made the grade!»), mentres a música mantén esa atmosfera de beleza flotante, case irreal, co Stylophone engadindo o seu contrapunto peculiar.

Da conexión á soidade

Entón, chega o punto de inflexión. Un interludio instrumental aumenta a tensión, cunha guitarra eléctrica que empeza a insinuar que algo non vai ben. E a frase clave: «Ground Control to Major Tom / Your circuit’s dead, there’s something wrong / Can you hear me, Major Tom?». A música subliña a ruptura da comunicación, a crecente ansiedade de Control Terrestre.

A resposta do Maior Tom xa non é unha resposta directa. É unha aceptación, unha deriva. A música volve a esa sensación etérea, pero agora cargada de melancolía. «Here am I floating ‘round my tin can / Far above the Moon / Planet Earth is blue / And there’s nothing I can do.» A repetición desta estrofa, mentres a instrumentación se esvae lentamente nunha nebulosa de cordas, eco e silencio, é devastadora e fermosa ao mesmo tempo. É unha traxedia silenciosa ou unha liberación final? Deixounos Bowie á deriva co seu personaxe, nunha ambigüidade que é parte fundamental da maxia da canción.

O Maior Tom convértese así nun arquetipo poderoso. É o explorador que se perde no descoñecido, si, pero tamén é unha metáfora da soidade na era moderna, da desconexión emocional, do artista illado na súa propia creación, ou mesmo, como algúns interpretaron (e Bowie exploraría máis tarde), da evasión a través das drogas. É esa riqueza de posibles lecturas, envolta nunha melodía inesquecible e un arranxo perfecto, o que fai de Space Oddity unha obra mestra.

Flotando na lata de flandres

Hai algo profundamente conmovedor en Space Oddity. É unha canción que podes escoitar cen veces e aínda sentir un calafrío cando a comunicación se corta, cando imaxinas a figura solitaria do Maior Tom flotando no silencio infinito. Captura esa dualidade da experiencia humana: o impulso irrefreable de ir máis aló, de explorar, de alcanzar as estrelas, e ao mesmo tempo, a conciencia da nosa propia pequenez, da nosa vulnerabilidade, da posibilidade de perdernos nesa mesma inmensidade que nos fascina.

Major Tom non é só un astronauta; é cada un de nós nos nosos momentos de deriva, de desconexión, cando sentimos que as liñas de comunicación co «Control Terrestre» (sexa a familia, os amigos, a sociedade) fallan. É esa sensación de estar flotando na nosa propia «lata de folla de flandres», observando o mundo cunha mestura de marabilla e impotencia. Bowie, con esa sensibilidade única que o caracterizaba, soubo destilar esa emoción complexa nunha canción aparentemente sinxela pero chea de resoancias. É unha canción que te acompaña na soidade, non para eliminala, senón para darlle unha beleza estraña e melancólica.

O astronauta que volveu

Space Oddity non só foi o primeiro grande éxito de David Bowie, senón que tamén sentou as bases para moitos dos temas e personaxes que exploraría ao longo da súa carreira. Estableceu a súa fascinación polo espazo exterior como metáfora do espazo interior, pola figura do outsider, do alieníxena (literal ou metafórico), do individuo en conflito coa súa identidade e coa sociedade.

O personaxe do Maior Tom resultou ser tan poderoso que Bowie non puido (ou non quixo) deixalo marchar. Regresou en 1980 coa xenial e sombría Ashes to Ashes, unha especie de secuela onde descubrimos unha versión moito menos heroica do astronauta: «We know Major Tom’s a junkie / Strung out in heaven’s high / Hitting an all-time low».

Unha revisión cínica e desencantada que reflectía o propio paso do tempo e a evolución artística de Bowie. Houbo referencias posteriores en Hallo Spaceboy e, de forma conmovedora, no seu último álbum, Blackstar, onde a figura do astronauta moribundo parecía pechar o círculo vital do propio Bowie.

Máis aló da súa presenza na obra de Bowie, Space Oddity converteuse nun clásico atemporal. A súa melodía é universalmente recoñecible. Foi versionada innumerables veces, utilizada en películas (quen non lembra a escena en A Vida Secreta de Walter Mitty?) e protagonizou un momento viral inesquecible cando o astronauta Chris Hadfield a interpretou dende a Estación Espacial Internacional en 2013, dándolle unha nova e literal dimensión á canción.

Transcendeu o seu contexto histórico inicial para converterse nun himno sobre a exploración, a soidade e a condición humana, demostrando a capacidade única de Bowie para crear mitoloxías pop con resonancia universal.

Space Oddity : Fade ou

Space Oddity é moito máis ca unha canción sobre a carreira espacial. É unha cápsula do tempo emocional, unha meditación sobre a distancia que nos separa, tanto física como espiritualmente. É a historia dun home que alcanzou as estrelas só para darse conta da súa inmensa soidade, ou quizais, para atopar unha estraña paz nela.

Quizais Space Oddity segue a resoar porque, no fondo, todos somos un pouco Major Tom, buscando conexión mentres flotamos nun universo inmenso e indiferente. Impulsados pola curiosidade e o desexo de ir máis aló, pero sempre conscientes da fraxilidade dos nosos circuítos, das liñas que nos unen ao chan. E nesa cápsula sonora de cinco minutos, Bowie deunos un espello cósmico onde mirarnos, un lugar onde a beleza e a tristeza bailan entre as estrelas. Planeta Terra é azul, e non hai nada que poidamos facer… ou si? A pregunta queda flotando, coma o propio Maior Tom, no silencio que segue á música.

Playlist: A Constelación Space Oddity

Acordes

• «Ground Control to Major Tom…» (Control Terrestre a Maior Tom…) – O inicio icónico.
• «The stars look very different today.» (As estrelas vense moi diferentes hoxe.) – A marabilla mesturada coa estrañeza.
• «Planet Earth is blue / And there’s nothing I can do.» (O Planeta Terra é azul / E non hai nada que poida facer.) – A frase lapidaria da resignación ou liberación.
• «Your circuit’s dead, there’s something wrong.» (O teu circuíto está morto, algo vai mal.) – O punto de non retorno.
• «Realmente trataba sobre a alienación. Fun eu berrando dende o fondo da piscina.» – David Bowie (nunha das súas moitas interpretacións sobre a canción).
• «Vin 2001 e saín do cine colocado, e escribín Space Oddity.» – David Bowie (recoñecendo a influencia directa de Kubrick).